Đầu tư tài chính là khái niệm này liên quan đến việc sử dụng vốn để mua vào các tài sản hoặc công cụ có khả năng sinh lợi, nhằm thu được lợi nhuận trong tương lai. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn đầu tư tài chính là gì cũng như các hình thức đầu tu tài chính hiện nay trong bài viết dưới đây nhé!
Đầu tư tài chính là gì?
Đầu tư tài chính là việc bạn sử dụng khoản tiền được gọi là “nhàn rỗi” để đầu tư vào các loại chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu), thị trường ngoại hối (forex), bất động sản,…để tìm kiếm thêm những khoản thu nhập.
Gần gũi hơn thì đây là hình thức tiền đẻ ra tiền một cách trực tiếp mà người đầu tư không cần phải tham gia trực tiếp các hoạt động kinh doanh hay bất cứ hình thức lao động nào khác. Và đầu tư thường hy vọng nhận được lợi nhuận vào một thời gian dài trong tương lai.
Đầu tư tài chính không đơn thuần là cá cược để ăn may lấy lời. Đây là nhận định sai lầm. Các trò may rủi dựa vào nhiều yếu tố may rủi, và người chơi cũng không cần phải suy nghĩ quá nhiều. Đầu tư tài chính không phải như vậy.
Một nhà đầu tư tài chính trước hết phải có đầu óc lên kế hoạch, đặt mục tiêu cụ thể, học hỏi kiến thức tài chính, khả năng đánh giá tiềm năng, và đo lường rủi ro của một cơ hội đầu tư.
Khi mới bắt đầu, đương nhiên việc phán đoán chính xác còn nằm ngoài tầm tay, nhưng khi đã trang bị cho mình những kiến thức cũng như kỹ năng cần thiết thì hoàn toàn có khả năng mang về lợi nhuận từ kênh đầu tư đã chọn.
Sự khác nhau giũa đầu tư tài chính và đầu cơ
Đầu cơ là tận dụng cơ hội của biến động thị trường, kỳ vọng một sự kiện có thể gây biến động giá hoặc tạo sự khan hiếm, nhằm tích lũy số lượng lớn một loại tài sản, sau đó bán lại với giá cao hơn để hưởng lợi trong thời gian ngắn.
Trong khi đó, đầu tư không chỉ là ngồi đợi cơ hội, mà là dựa trên nghiên cứu, phân tích các xu hướng dài hạn, đồng thời đặt kỳ vọng vào sự tăng trưởng bền vững để tích lũy tài sản trong thời gian dài.
Có những hình thức đầu tư tài chính nào hiện nay?
Dưới đây là 5 kênh đầu tư tài chính phổ biến, hiệu quả và an toàn nhất, nhà đầu tư có thể dựa trên các yếu tố tiềm lực tài chính, mức độ chấp nhận rủi ro, thời gian và công sức nghiên cứu để cân nhắc những hình thức đầu tư phù hợp với bản thân mình.
Gửi tiết kiệm
Kênh thứ nhất phải kể đến là gửi tiết kiệm – một kênh đầu tư truyền thống được đánh giá “ăn chắc mặc bền”. Nhà đầu tư mang các khoản tiền nhàn rỗi đến gửi trực tiếp tại ngân hàng (hoặc thông qua gửi tiết kiệm online) để nhận sổ tiết kiệm minh chứng cho số tiền đang gửi tại ngân hàng đó.
Tùy vào số tiền, hình thức, phương thức nhận lãi và thời hạn muốn gửi, ngân hàng khác nhau sẽ áp dụng các mức lãi suất tương ứng khác nhau (thời điểm hiện tại từ 5-6% cho kỳ hạn 12 tháng). Nhà đầu tư không cần làm gì, chỉ cần chờ đến kỳ hạn là nhận lãi cố định theo thỏa thuận từ ban đầu.
VD: Ông A gửi tiết kiệm 100 triệu lãi suất 6%/1 năm tại ngân hàng ABC, phương thức nhận lãi hàng tháng. Như vậy, hàng tháng, ông A nhận số tiền lãi là 100 triệu x 6%/12 tháng = 500 nghìn VNĐ
Một ưu điểm dễ dàng nhận thấy của việc gửi tiết kiệm là độ rủi ro thấp và tính thanh khoản tức thì (do có thể tất toán sổ tiết kiệm bất cứ lúc nào). Tuy nhiên đi kèm với độ rủi ro thấp thì mức sinh lời chưa thực sự hấp dẫn với nhiều nhà đầu tư.
Đầu tư chứng khoán
Đầu tư chứng khoán, giải thích dễ hiểu là hình thức mua cố phiếu các công ty cổ phần được niêm yết với giá thấp, chờ được hưởng cổ tức hàng năm hoặc bán với giá cao để ăn chênh lệch về giá. Bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2000, tới nay, đầu tư chứng khoán không còn là kênh xa lạ, ngày càng phổ biến và được các đối tượng thuộc nhiều ngành nghề tham gia do việc mua bán cổ phiếu khá linh hoạt và dễ dàng.
Đặc điểm của hình thức này là mặc dù cơ hội kiếm lời lớn nhưng đi kèm với đó là rủi ro cũng ở mức cao hơn gửi tiết kiệm rất nhiều. Ngoài ra, hình thức này yêu cầu cần tìm hiểu chuyên môn và kiến thức ở một mức độ nhất định để tham gia tìm kiếm lợi nhuận.
Nhà đầu tư nếu không có quá nhiều thời gian nghiên cứu có thể nhờ đến sự tư vấn của các môi giới chứng khoán hoặc cân nhắc tham gia các chứng chỉ quỹ được quản lý bởi các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính.
Đầu tư vàng
Đầu tư vàng là một hình thức tương đối phổ biến và quen thuộc nhưng chưa bao giờ lỗi thời từ thời xưa tới nay. Nhà đầu tư nếu có tiền nhàn rỗi có thể mua vàng tích trữ, chờ đến khi giá vàng lên sẽ bán ra để hưởng mức chênh lệch.
Đây là kênh đầu tư dài hạn tương đối an toàn do vàng được giao dịch rộng rãi nên dễ mua vào bán ra. Khi tình hình kinh tế chính trị thế giới bất ổn (ví dụ chiến tranh) thì giá vàng thường tăng.
Minh chứng điển hình là thời gian gần đây khi chiến tranh giữa Nga và Ukraine nổ ra, giá vàng liên tục lập đỉnh. Một điểm lưu ý là nhà đầu tư cần bảo quản vàng vật lý nơi an toàn tránh bị mất mát, thất lạc và điều này có thể phát sinh thêm chi phí hoặc rủi ro.
Hiện nay, theo quy định tại Việt Nam, nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất, từ đó phân phối ra thị trường, do đó nguồn cung không dồi dào thường đẩy giá vàng trong nước, đặc biệt giá vàng miếng SJC luôn cao hơn thế giới.
Đầu tư bất động sản
Chúng ta vẫn thường có câu “Làm lụng cả đời, không bằng tiền lời lô đất”. Có thể nhận định trên không phải lúc nào cũng hoàn toàn chính xác nhưng cũng phần nào thể hiện mức sinh lời hấp dẫn của kênh đầu tư này. Rất nhiều người bỗng chốc đổi đời chỉ nhờ lô đất tăng giá.
Mark Twain từng nói: “Buy land, they're not making it anymore”. Trong khi dân số ngày càng tăng, tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh kéo theo nhu cầu chỗ ở tăng theo thì lượng đất vẫn giữ nguyên vậy. Vì thế, bất động sản được coi là một nguồn hàng khan hiếm hơn so với các hàng hóa khác.
Nhà đầu tư tìm hiểu các dự án, tiềm năng lên giá của các bất động sản để mua rồi chờ giá lên bán chênh lệch kiếm lời. Trong thời kỳ sốt đất, chỉ qua vài năm có những mảnh đất lên giá vài lần thậm chí cả chục lần, bằng mức tiết kiệm cả đời nhiều người.
Tuy nhiên, hình thức này đòi hỏi vốn ban đầu tương đối lớn và rủi ro thanh khoản cũng rất cao vì đôi khi sốt đất ảo, giá đất thị trường dù cao nhưng chủ đất có thể không bán được.
Giao dịch ngoại hối (Forex)
Forex là một trong những thị trường giao dịch tài chính lớn nhất thế giới hoạt động 24 giờ một ngày, 5 ngày một tuần. Giao dịch Forex là việc đồng thời mua vào và bán ra các các cặp tiền tệ khác nhau trên thế giới theo tỷ giá thỏa thuận với kỳ vọng giá đồng tiền mình mua vào sẽ tăng để bán trở lại thị trường và giá đồng tiền mình bán ra sẽ giảm để mua lại ở giá trị thấp hơn.
Đặc điểm của hình thức đầu tư này là vốn yêu cầu ít, đòn bẩy cao, rủi ro lớn đi kèm lợi nhuận cũng cao. Nhà đầu tư chỉ cần cài ứng dụng giao dịch, nạp một chút tiền vào là sau đó có thể mua bán được các cặp tỷ giá tiền tệ.
Đây là kênh đầu tư chưa được pháp luật Việt Nam công nhận do tiềm ẩn nhiều rủi ro (dù rằng trên thế giới đã hợp pháp hóa). Tất nhiên, suy cho cùng thì “High risk, high return”, nếu chấp nhận được rủi ro cao, thị trường forex có thể mang đến cho các nhà đầu tư nhiều cơ hội mỗi ngày, mỗi giờ, thậm chí mỗi phút.
Tại sao nhiều người lại lựa chọn đầu tư tài chính?
Thứ nhất là phòng ngừa sự mất giá của đồng tiền. Trong bối cảnh nền kinh tế luôn có lạm phát diễn ra trong thời kỳ nhất định sẽ khiến đồng tiền bị mất giá theo thời gian. Và dĩ nhiên một khi đồng tiền bị mất giá mà bạn cứ giữ nguyên nó mà không làm tăng thêm giá trị cho nó thì dĩ nhiên tài sản sẽ bị hao hụt là chắc chắn sẽ diễn ra.
Lý do thứ hai sẽ khớp với lý do ban đầu, tạo ra cơ hội sinh lời. Sở dĩ nền kinh tế, các công ty phát triển là nhờ hoạt động đầu tư. Tùy theo kinh nghiệm và sự hiểu biết của bạn về một lĩnh vực nào đó mà bạn tự tin vào nó, rồi đầu tư mang lại lợi nhuận với mức rủi ro thấp nhất.
Lý do thứ ba, theo một số nhà đầu tư thì đây là hình thức tạo thu nhập thụ động, tức có nghĩa bạn bỏ thời gian nghiên cứu thật kỹ lưỡng. Sau đó quyết định mang tiền ra đầu tư, một thời gian đầu sẽ tốn nhiều thời gian nhưng về sau khi bạn đã quen với hình thức đó rồi thì nó sẽ tự vận hành theo quy trình bạn đã thiết lập. Bạn chỉ cần thỉnh thoảng quan tâm đến khoản đầu tư đó để biết và kiểm soát tình hình.
Kinh nghiệm giúp lựa chọn kênh đầu tư tài chính phù hợp với bản thân
- Xác định mục tiêu đầu tư: Đầu tư không chỉ là việc đổ tiền vào thị trường và hy vọng có lợi nhuận. Bạn cần phải xác định rõ mục tiêu của mình: là tạo thu nhập thụ động, tiết kiệm cho hưu trí hay tăng giá trị tài sản? Mục tiêu này sẽ định hướng khẩu vị đầu tư của bạn.
- Quản trị rủi ro: Không có đầu tư nào hoàn toàn không rủi ro. Bạn cần hiểu rõ các rủi ro liên quan đến từng loại tài sản mà bạn định đầu tư và cách quản lý chúng. Đa dạng hóa tài sản là cách giảm thiểu rủi ro thông qua việc phân bổ đầu tư vào nhiều lĩnh vực khác nhau.
- Xây dựng kế hoạch đầu tư: Một kế hoạch đầu tư chi tiết và cụ thể là yếu tố quan trọng. Hãy xác định tỷ lệ phân bổ tài sản cho mỗi loại đầu tư và thực hiện theo đúng kế hoạch. Điều này giúp bạn tránh sự bất định và quản lý tốt hơn việc điều chỉnh tài sản đầu tư.
- Nắm bắt kiến thức: Trước khi đầu tư vào bất kỳ loại tài sản nào, bạn cần phải nắm vững kiến thức về chúng. Học cách hoạt động của thị trường, hiểu về nguyên tắc cơ bản và đọc sách, bài viết, hoặc tham gia các khóa học để nâng cao kiến thức của mình.
- Không bị thúc đẩy bởi cảm xúc: Cảm xúc như sợ bỏ lỡ hoặc thiếu kiên nhẫn có thể dẫn đến quyết định đầu tư sai lầm. Hãy luôn duy trì sự bình tĩnh và quyết định dựa trên dữ liệu và phân tích thay vì dựa vào cảm xúc.
- Theo dõi và điều chỉnh: Thị trường tài chính luôn biến đổi. Hãy theo dõi sự phát triển của các kênh đầu tư và điều chỉnh kế hoạch nếu cần. Điều này đảm bảo rằng bạn luôn duy trì sự phù hợp và hiệu quả trong việc đầu tư.
- Tìm kiếm lời khuyên từ chuyên gia: Nếu bạn không có đủ kiến thức hoặc kinh nghiệm, hãy tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia tài chính có kinh nghiệm. Họ có thể chia sẻ cho bạn thông tin quý báu và giúp bạn đưa ra quyết định thông thái hơn trong việc đầu tư.
- Hiểu rõ các khoản phí: Các khoản phí liên quan đến đầu tư như phí giao dịch, quản lý quỹ, hay thuế có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận cuối cùng của bạn. Hãy hiểu rõ những khoản phí này và xem xét chúng khi đưa ra quyết định.
- Bắt đầu từ những bước nhỏ: Không cần phải bắt đầu với một số tiền lớn. Bạn có thể bắt đầu từ những bước nhỏ, tích luỹ kinh nghiệm và tăng dần quy mô đầu tư của mình theo thời gian.
Tổng kết
Trong bài viết này ngoài giải thích đầu tư tài chính là gì, chúng tôi sẽ liệt kê một số kênh đầu tư mà nhà đầu tư có tần suất tham gia nhiều ở Việt Nam. Hy vọng qua bài viết trên bạn đã có thêm kiến thức và lựa chọn lý tưởng khi bắt đầu hành trình đầu tư tài chính.
