Vòng quay khoản phải thu là một chỉ số quan trọng trong lĩnh vực tài chính và kế toán, giúp đánh giá hiệu suất quản lý và thu hồi các khoản nợ của một doanh nghiệp. Vậy vòng quay khoản phải thu là gì? Cách tính vòng quay khoản phải thu như thế nào? Mọi thắc mắc sẽ được giải đáp chi tiết thông qua nội dung bài viết dưới đây.
Vòng quay khoản phải thu (Receivable Turnover) là gì?
Vòng quay khoản phải thu (Receivables Turnover Ratio) là một chỉ số kế toán giúp đánh giá hiệu quả trong công tác thu hồi nợ phải thu từ khách hàng, cho biết số lần mà một khoản phải thu được chuyển đổi thành tiền trong kỳ.
Chỉ số này quan trọng bởi lẽ: Khoản phải thu hay doanh thu mà doanh nghiệp bán chịu cho khách hàng cũng giống như một khoản cho vay của doanh nghiệp, nói cách khác là doanh nghiệp đang bị chiếm dụng vốn. Do đó, các doanh nghiệp cần quản trị các khoản phải thu để đảm bảo nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp.
Cách tính vòng quay khoản phải thu
Công thức tính vòng quay khoản phải thu (Receivables Turnover Ratio) như sau:
Vòng quay khoản phải thu = Doanh thu bán chịu ròng / Số dư trung bình các khoản phải thu
Trong đó:
- Doanh thu bán chịu ròng: Là số tổng doanh thu phát sinh trong kỳ đã thu được bằng tiền. Công thức tính là Doanh thu bán chịu ròng = Doanh số bán hàng tín dụng – Doanh thu bán hàng trả lại – Phụ cấp bán hàng.
- Khoản phải thu trung bình: là trung bình cộng của số phải thu tại đầu kỳ và cuối kỳ, chia cho 2. Công thức tính là Giá trị trị trung bình khoản phải thu = (Số dư phải thu khách hàng tại đầu kỳ + Số dư phải thu khách hàng tại cuối kỳ) / 2
Các số liệu phục vụ tính vòng quay khoản phải thu có thể lấy từ bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp.
Ví dụ minh họa
Tại ngày 31/12/2021, công ty TNHH An Bình có số dư phải thu khách hàng trên bảng cân đối kế toán là 140 triệu đồng. Tổng doanh thu của năm tài chính 2021 là 550 triệu đồng, trong đó, doanh thu bán hàng đã thu tiền là 250 triệu đồng. Biết rằng, bảng cân đối kế toán tại thời điểm 31 tháng 12 năm 2020 của công ty cho biết số dư phải thu khách hàng tại ngày 31/12/2020 là 60 triệu đồng.
Xác định vòng quay khoản phải thu trong năm 2021.
Lời giải:
- Doanh thu bán chịu ròng trong năm 2021: 550 – 250 = 300 triệu đồng
- Giá trị trung bình khoản phải thu năm 2021: (140 + 60)/2 = 100 triệu đồng
- Hệ số vòng quay khoản phải thu của công ty An Bình trong năm 2021: = 300/100 = 3 lần
Như vậy, công ty TNHH An Bình có vòng quay khoản phải thu trong năm 2021 là 3 lần/năm. Hay thời gian ước tính để công ty A thu được tiền là xấp xỉ 122 ngày trong trường hợp bán chịu.
Ý nghĩa vòng quay khoản phải thu đối với doanh nghiệp
Chỉ số vòng quay nợ phải thu cho biết số lần khoản phải thu được chuyển thành tiền mặt trong kỳ hoạt động, giúp doanh nghiệp đưa ra được những đánh giá ban đầu về khả năng thu hồi các khoản nợ, từ đó, xem xét tối ưu các chính sách thanh toán với khách hàng đảm bảo cân đối dòng tiền trong hiện tại, tương lai.
Chỉ số vòng quay khoản phải thu càng cao, số lần các khoản phải thu được chuyển đổi thành tiền mặt càng cao, đồng nghĩa với thời gian trung bình thu hồi một khoản công nợ càng ngắn. Điều này chứng tỏ doanh khả năng thu hồi các khoản nợ phải thu của doanh nghiệp hiệu quả, chính sách bán hàng hợp lý.
Hệ số vòng quay khoản phải thu thấp nghĩa là trong kỳ đánh giá, số lần khoản phải thu được chuyển thành tiền mặt là rất thấp, tốc độ thu hồi khoản công nợ khách hàng chậm, dòng tiền chưa được tận dụng tối ưu. Trong trường hợp này, doanh nghiệp cần thận trọng xem xét tình trạng nợ xấu, cân nhắc việc sửa đổi chính sách bán hàng, khả năng kiểm soát dòng tiền.
Các công ty thường cố gắng duy trì, nâng cao trị số vòng quay khoản phải thu để đảm bảo chính sách bán hàng trả chậm là hiệu quả, dòng tiền thu vào từ hoạt động sản xuất kinh doanh dồi dào. Đây cũng là một trong những yếu tố quan trọng đảm bảo dòng tiền của doanh nghiệp được duy trì ổn định, dồi dào.
Vòng quay các khoản phải thu bao nhiêu thì được xem là tốt?
Không có một con số cụ thể nào để xác định “vòng quay khoản phải thu” là tốt hay xấu, vì điều này phụ thuộc vào từng ngành cụ thể và các yếu tố khác. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý các vấn đề sau:
- Số lần vòng quay càng cao, tốc độ thu hồi nợ từ khách hàng của doanh nghiệp càng nhanh, và đây được xem là tín hiệu tốt. Một vòng quay thấp có thể chỉ ra rằng doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc thu hồi nợ từ khách hàng, điều này có thể dẫn đến các vấn đề về lưu chuyển tiền tệ.
- Mức độ nhanh chóng thu hồi nợ phụ thuộc vào chính sách tín dụng của doanh nghiệp và ngành mà doanh nghiệp hoạt động. Do vậy, chỉ nên so sánh chỉ số này giữa các doanh nghiệp khác trong cùng ngành.
Cách đánh giá vòng quay khoản phải thu
Việc phân tích vòng quay khoản phải thu giúp các nhà quản lý và các nhà đầu tư đánh giá khả năng thu nợ của một công ty. Dưới đây là một cách cơ bản để phân tích vòng quay khoản phải thu:
- Đánh giá kết quả: số lần vòng quay càng cao, khả năng thu hồi khoản phải thu của doanh nghiệp càng tốt. Tuy nhiên, mức độ cao hoặc thấp có thể phụ thuộc vào ngành công nghiệp cũng như điều kiện cụ thể của doanh nghiệp.
- So sánh với các doanh nghiệp khác trong cùng ngành: Điều này giúp đánh giá hiệu suất của công ty so với các đối thủ cạnh tranh.
- Theo dõi xu hướng theo thời gian: Nếu vòng quay phải thu giảm dần theo thời gian, điều này có thể là một dấu hiệu rằng công ty đang gặp khó khăn trong việc thu hồi nợ.
- Tìm hiểu các yếu tố gây ảnh hưởng: Nếu vòng quay phải thu không như mong đợi, bạn cần tìm hiểu xem có yếu tố nào đang gây ảnh hưởng, như chất lượng quản lý nợ, chính sách tín dụng của công ty hoặc các yếu tố bên ngoài như tình hình kinh tế.
- Xem xét rủi ro: Một vòng quay khoản phải thu cao có thể ngụ ý rằng doanh nghiệp đã đặt ra các chính sách tín dụng nới lỏng, đẩy mạnh doanh thu bằng cách mở rộng tín dụng cho khách hàng, nhưng điều này cũng có thể tăng nguy cơ mất vốn nếu khách hàng không thanh toán nợ.
Những lưu ý khi phân tích vòng quay khoản phải thu
Bên cạnh việc xem xét biến động chỉ số vòng quay nợ phải thu, trên hợp đồng cung cấp hàng hóa, dịch vụ, doanh nghiệp cần nêu rõ điều khoản thanh toán, yêu cầu phía khách hàng thanh toán giá trị hàng hóa, dịch vụ hoặc trong vòng bao nhiêu ngày kể từ ngày hoàn thành việc cung cấp hàng hóa, dịch vụ. Khoảng thời gian cho phép khách hàng thanh toán càng ngắn, doanh nghiệp càng có nguồn tiền dồi dào để xoay vòng vốn.
Tuy nhiên, việc yêu cầu khách hàng thanh toán ngay hoặc thanh toán trong khoản thời gian quá ngắn lại là một trở ngại trong việc thu hút, giữ chân khách hàng mua hàng hóa, dịch vụ. Chỉ số vòng quay khoản phải thu sẽ là công cụ hữu ích giúp doanh nghiệp tìm được điểm cân bằng để hài hòa cả mục tiêu duy trì dòng tiền thu vào ổn định và mục tiêu thu hút khách hàng, tăng trưởng doanh thu.
Cũng cần lưu ý, hệ số vòng quay khoản phải thu chỉ cung cấp thông tin về khả năng thu hồi công nợ nói chung với toàn bộ các đối tượng khách hàng. Doanh nghiệp vẫn cần theo dõi tình hình thu hồi công nợ, đánh giá khả năng thu hồi công nợ quá hạn, tình hình trích lập dự phòng với từng đối tượng khách hàng, từng khoản công nợ cụ thể và có chính sách cho từng khách hàng cụ thể.
Tổng kết
Có thể thấy việc tính toán hệ số vòng quay khoản phải thu không quá phức tạp, doanh nghiệp có thể dựa vào chỉ số này để phân tích hiệu quả từ chính sách bán chịu cho khách hàng, từ đó tối ưu hóa dòng tiền. Hy vọng bài viết này sẽ giúp doanh nghiệp có cái nhìn đúng đắn về vòng quay khoản phải thu là gi để kiểm soát tốt các khoản nợ phải thu khách hàng.
