YOY là một khái niệm được sử dụng rất thông dụng trong lĩnh vực tài chính, đầu tư. Đánh giá YOY sẽ giúp các nhà đầu tư có cái nhìn tổng quan về tình hình hoạt động của doanh nghiệp để đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt nhất. Vậy YOY là gì? Tại sao các nhà đầu tư cần phải tính YOY? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Chỉ số YOY là gì?
YoY là viết tắt của year over year (tăng trưởng qua từng năm), là một cách để so sánh kết quả tài chính của một khoảng thời gian so với cùng kỳ một năm trước đó. YoY thường được các nhà đầu tư sử dụng để đánh giá xem tình hình tài chính của một cổ phiếu đang tốt lên hay xấu đi.
Đo lường hiệu quả hoạt động kinh doanh của bạn hàng năm, bạn có thể nhìn thấy sự tăng trưởng so với cùng kỳ đối với các chỉ số hoạt động kinh doanh như doanh thu, tổng số việc làm, lưu lượng truy cập trang web…
Ý nghĩa của chỉ số YOY
Yoy là một trong những chỉ số quan trọng trong kinh doanh được sử dụng phổ biến trong rất nhiều lĩnh vực, đặc biệt nhất là tài chính chứng khoán. Nguyên nhân là vì chỉ số này mang lại nhiều ý nghĩa có lợi cho các nhà đầu tư. Cụ thể như sau:
- Việc so sánh chỉ số YOY qua từng năm như vậy sẽ giúp nhà đầu tư nắm bắt được tình hình kinh doanh của doanh nghiệp ở thời điểm hiện tại đang có xu hướng giảm xuống hay tăng trưởng.
- Thông qua việc phân tích chỉ số Yoy, các nhà đầu tư cũng đưa ra bảng so sánh, đánh giá được kết quả của kế hoạch kinh doanh của công ty giữa 2 năm cùng kỳ, 2 tháng cùng kỳ hoặc giữa các tháng hay các năm so với nhau.
- Trong quá trình phân tích và tính toán Yoy, các nhà đầu tư cũng đánh giá được hiệu quả của quá trình đầu tư mà công ty đang tiến hành. Từ đó, họ có thể nhìn thấy hay dự đoán được tiềm năng phát triển trong tương lai.
Các ưu điểm và hạn chế của chỉ số YOY
Không chỉ YOY, các chỉ số kinh tế đánh giá được sử dụng để đo lường đều có những ưu và nhược điểm riêng. Khi bạn hiểu rõ YOY là gì, bạn cần nắm rõ ưu và nhược để việc sử dụng chỉ số trong đầu tư được hiệu quả hơn và tránh được những tình trạng đánh giá sai thực tế.
Ưu điểm
- Từ chỉ số YOY, các nhà phân tích tài chính hay các nhà đầu tư đều có thể so sánh mức doanh thu quý đầu tiên để đưa ra dự đoán về doanh thu của doanh nghiệp đó là tăng hay giảm. Qua đó, nhà đầu tư có thể đưa ra những quyết định đầu tư hợp lý nhằm thu nhiều lợi nhuận, giảm thiểu rủi ro.
- Kiểm tra hiệu suất các danh mục đầu tư thông qua YOY, cụ thể như theo dõi được sự thay đổi hiệu suất qua từng tháng, quý hoặc năm. Với mục đích sinh lời hiệu quả, các nhà đầu tư sẽ thực hiện có biện pháp thay đổi các danh mục đầu tư phù hợp.
- YOY được xem là chỉ số tài chính dễ tính toán nhất, chỉ cần có số liệu của 2 chỉ số tài chính là bạn có thể tính ra ngay lập tức. Việc tìm kiếm các số liệu này cũng khá dễ dàng, thông thường sẽ thấy ở các báo cáo tài chính của doanh nghiệp qua từng năm.
- Từ con số cụ thể, mốc thời gian nhất định, các nhà đầu tư có thể dễ dàng đưa ra dự đoán và các doanh nghiệp có thể đưa ra những phương pháp vận hành phù hợp.
Hạn chế
Bên cạnh những ưu điểm trên, YOY cũng tồn tại một số hạn chế như sau:
- YOY chỉ được tính toán từ số liệu cuối kỳ chứ không phải cả một quá trình. Vì thế, các nhà đầu tư sẽ khó trong việc phân tích các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong suốt một quá trình. Bên cạnh đó, nhà đầu tư khá khó trong việc nắm bắt những yếu tố ảnh hưởng đến tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Kết quả cho thấy dương chứng tỏ YOY mới thực sự ý nghĩa. Nếu kết quả âm sẽ không cho ra nhiều ý nghĩa và khó xác định được các yếu tố tác động tiêu cực. Chẳng hạn, khi dịch bệnh xảy ra khiến cho tình hình chung của các doanh nghiệp dần đi xuống. Lúc này YOY âm nhưng điều này không thể hiện việc phương pháp kinh doanh có vấn đề.
- Thông tin sẽ dễ bị nhiễu do trong lúc phân tích YOY các nhà đầu tư sẽ nhận được lượng các thông tin dữ liệu khác nhau về doanh nghiệp.
Tầm quan trọng của việc tính toán chỉ số YOY
Bên cạnh việc tìm hiểu định nghĩa chỉ số Yoy là gì, nhiều người cũng thắc mắc về các lý do vì sao mà nhà đầu tư cần quan tâm và tính toán chỉ số này. Bạn sẽ hiểu rõ khi theo dõi các nội dung được trình bày ngay dưới đây:
Giúp đánh giá hiệu quả kinh doanh của một doanh nghiệp
Tính YoY có thể giúp bạn đo lường hiệu quả hoạt động kinh doanh của mình. Bạn có thể xem liệu doanh nghiệp của mình có đang phát triển từ năm này sang năm khác, chứ không chỉ tháng này qua tháng khác. Bạn có thể dễ dàng nhìn thấy các xu hướng dài hạn và nếu doanh nghiệp của bạn đang cải thiện theo thời gian.
Bằng cách đo lường nhiều lĩnh vực hoạt động kinh doanh, bạn có thể thấy những gì hiệu quả và những gì không. Nếu điều gì đó không hiệu quả, bạn có thể cần phải cắt giảm chi phí hoặc thực hiện các thay đổi khác để cải thiện.
Ví dụ: chi phí quảng cáo từng năm cho sản phẩm A có thể tốt nhưng không tốt cho sản phẩm B.
Giúp doanh nghiệp thu hút các khoản đầu tư
Các nhà đầu tư thường muốn xem YoY là gì trước khi quyết định có đầu tư vào công ty bạn hay không. Tăng trưởng qua từng năm cho họ thấy liệu doanh nghiệp của bạn có phải là một khoản đầu tư tốt cho họ hay không.
Cho dù nhà đầu tư là một thành viên trong gia đình, bạn bè, nhà đầu tư tư nhân cho doanh nghiệp nhỏ của bạn hay một người bên ngoài khác, hãy đảm bảo có sẵn phân tích YoY của bạn.
Đặt tính thời vụ vào đúng bối cảnh
Tính toán tăng trưởng qua từng năm đặc biệt tốt cho các doanh nghiệp có cao điểm theo mùa. Ví dụ, doanh số bán hàng của công ty liên quan đến nhà kính có thể đạt cao nhất vào mùa xuân và mùa hè trong khi doanh nghiệp bán lẻ có thể đạt cao điểm vào tháng 11 và tháng 12.
Tốc độ tăng trưởng YOY giúp loại bỏ mọi biến động hàng tháng. Thay vì thấy sự tăng và giảm lớn giữa các tháng theo mùa, bạn có thể so sánh doanh số bán hàng hiện tại của mình với cùng thời điểm năm ngoái.
Từ đó, bạn có thể biết mình đang làm tốt hơn tháng trước nhưng thực tế lại giảm so với năm ngoái hoặc bạn đang làm kém hơn tháng trước nhưng tăng so với năm ngoái.
Giúp phát hiện lỗi kịp thời
Tương tự như việc so sánh doanh số hoặc doanh thu, thực hiện phân tích tăng trưởng qua từng năm có thể giúp bạn tìm ra sai sót và chênh lệch trong sổ sách của mình. Nếu có sự tăng hoặc giảm lớn so với năm ngoái, bạn có thể đã ghi sai điều gì đó.
Cách tính YOY
Việc tính toán chỉ số Yoy vô cùng đơn giản, bạn thậm chí còn không cần phải sử dụng máy tính cũng có thể dễ dàng tìm được con số chính xác nhất. Các bước tính chỉ số này như sau:
- Bước 1: Thu thập số liệu kinh doanh của doanh nghiệp trong năm nay. Sau đó, lấy con số này trừ đi cho số liệu của năm ngoái. Việc tính toán số liệu như vậy có thể hỗ trợ bạn trong việc đánh giá được công việc kinh doanh của công ty có thực sự đang tăng trưởng hay là giảm bớt.
- Bước 2: Lấy kết quả ở bước 1 đem chia cho số liệu kinh doanh của năm ngoái. Kết quả này thể hiện tốc độ tăng trưởng trong năm nay so với sự phát triển ở năm ngoái.
- Bước 3: Lấy kết quả vừa tìm được tiến hành quy đổi về tỷ lệ phần trăm. Đây chính là chỉ số YOY mà bạn cần tính toán.
Những chỉ số đánh giá YOY được sử dụng phổ biến hiện nay
Ngoài việc tìm hiểu định nghĩa Yoy là gì, bạn cũng cần biết đến những chỉ số đánh giá Yoy được sử dụng trên thị trường hiện nay.
- Chỉ số về doanh thu: Chỉ số này giúp doanh nghiệp có thể so sánh được doanh thu theo tháng, quý hay năm so với doanh thu theo các cột mốc thời gian tương ứng của năm trước. Qua đó, nhà đầu tư và doanh nghiệp có thể có những đánh giá ban đầu về tình hình hoạt động kinh doanh hay tình hình tài chính của công ty.
- Chỉ số về mức giá vốn hàng bán: Chỉ số này hỗ trợ cho việc đánh giá số vốn bán hàng của từng khoảng thời gian tương ứng trong năm này so với năm khác. Qua đó, doanh nghiệp sẽ nắm bắt được tính hiệu quả của khả năng quản lý tỷ suất lợi nhuận.
- Chỉ số thu nhập ròng: So sánh khoản thu nhập ròng tại các khoảng thời gian tương ứng qua các năm. Từ đó, doanh nghiệp có thể đưa ra đánh giá về khả năng quản lý cũng như sử dụng vốn, hiệu quả của hoạt động buôn bán, kinh doanh.
Tổng kết
Bài viết này cung cấp cho bạn các thông tin về YOY là gì, ý nghĩa cũng như ưu nhược điểm của chỉ số kinh tế trên. Nhà đầu tư nên kết hợp YOY cùng nhiều phương pháp khác nhằm đưa ra được những nhận định chuẩn xác nhất về doanh nghiệp.
